Wat kunnen de uitslagen van de Tweede Kamerverkiezingen 2023 betekenen voor jouw portemonnee? Alles hangt samen met wie er gaat regeren en welke coalitie kan worden gesmeed. De grote winnaar van de verkiezingen is de PVV van Geert Wilders. Een eerste gedachte zou kunnen zijn dat PVV een coalitie over rechts formeert, waarbij bijvoorbeeld VVD en NSC een rol spelen. Dit zou een meerderheid in de Tweede Kamer geven. Eventueel zou daar BBB aan kunnen worden toegevoegd. Wat betekent het als een coalitie van deze partijen gaat regeren voor jou?
De coalitie: PVV, VVD, NSC (en BBB)
Werken: De PVV wil het wettelijk minimum loon verhogen en NSC had als programmapunt ‘het wettelijk minimum loon herijken’. Dat is een voorzichtige manier van zeggen dat NSC ook een hoger minimum loon wil. De VVD wil een loonstijging in zijn algemeenheid en spreekt zich niet nadrukkelijk uit voor verhoging van het minimum loon. BBB daarentegen is ook voor verhoging van het minimum loon. De belasting op werk moet omlaag, vindt de VVD. NSC wil het tarief van inkomstenbelasting verlagen. Verder lijkt belastingherziening in deze coalitie een vruchtbare bodem te vinden.
Wonen: In deze coalitie zit een spanningsveld tussen betaalbare huurwoningen en betaalbare koopwoningen. VVD wil voor de middenklasse een betaalbare koopwoning, dat wil NSC ook. Tegelijkertijd wil NSC meer woningen in het segment middenhuur en wil PVV de sociale huren verlagen, maar ook ‘een straatje erbij’. Meer woningen, dat is de consensus, waarbij zowel op koop als huur een belangrijk accent wordt gelegd. Verder wil men aan de slag met het aanpakken van de kosten van energie.
Pensioen: dat zal een heikel punt worden bij de onderhandelingen voor deze coalitie. De PVV wil de nieuwe Pensioenwet terugdraaien, de BBB wil dat ook. Pieter Omtzigt laat zich wat minder duidelijk uit over de nieuwe Pensioenwet, deelnemers moeten ‘instemmingsrecht’ krijgen bij de overgang van het oude naar het nieuwe pensioenstelsel. Wat betekent die zelfbeschikking precies? Is dat een soort Titanic voor de nieuwe Pensioenwet? De VVD staat bij pensioen een beetje alleen: gecontroleerd overgaan naar het nieuwe pensioenstelsel, riep de partij voor de verkiezingen. Wat zal de druk van een coalitie hier betekenen? Is dat een breekpunt? In ieder geval zal deze coalitie, als ze er komt, ervoor zorgen dat er weer gesleuteld gaat worden aan onze pensioenvoorzieningen.
Vermogen: Alleen de VVD spreekt zich duidelijk af over het werkelijk belasten van rendement, maar als verliezer van de verkiezingen is het de vraag hoe krachtig zo’n standpunt verdedigd kan worden als de andere twee (of drie) daar anders over zouden denken.
Ondernemen: PVV wil geen verplichte uitkoop van boeren, wil geen verbod op de pulsvisserij, wil zzp’ers ook niet verplichten tot een pensioenverzekering of een arbeidsongeschiktheidsverzekering. De zzp’er houdt zijn vrijheid. BBB wil het verschil verkleinen tussen personeel in vaste dienst en zzp’ ers. Zowel VVD als NSC willen dat bedrijven meer toegang krijgen tot non-bancaire financiering. Verder wordt gesproken over lastenverlichting, waaronder de administratieve lasten maar ook de lasten die te maken hebben met zieke werknemers.
Deze PVV-VVD-NSC-BBB-coalitie heeft geen sprekende standpunten over ‘relatie’, ‘kinderen’ of ‘scheiden’. We zullen het meeste kunnen merken van verhoging inkomens en verlaging belastingdruk, van meer betaalbare woningen en wellicht het terugdraaien van de pas ingegane nieuwe pensioenwet.
Maar stel, er blijkt in de onderhandelingen te weinig steun voor een rechtse coalitie onder Wilders, welke mogelijkheden staan dan open? Er zijn nog meer winnaars: GL-PvdA is zo’n winnaar, en waarschijnlijk de tweede grote partij in het land.
De coalitie GL-PvdA, D66, NSC, en vele andere…
Met wie zou GL-PvdA een coalitie kunnen vormen? Om te voldoen aan het criterium van een meerderheidskabinet zou het sprokkelen van zetels worden. Samen met bijvoorbeeld D66 en de SP zou dat slechts rond de 40 zetels opleveren. Zou een CDA daaraan toegevoegd worden, dan nog zou er geen kamermeerderheid zijn. Zelfs het toevoegen van Omtzigt en eventueel een Partij voor de Dieren lijkt onvoldoende te zijn. Stel dat je een breed kabinet over links zou krijgen, waarin twee winnaars hun stempel zouden mogen drukken (GL-PvdA en NSC), hoe zou het er dan uit zien?
Werken: GL-PvdA wil het minimum loon omhoog hebben. NSC zou daar prima in mee kunnen gaan. Ook D66 is daar een voorstander van. De vakbonden zullen meer te zeggen krijgen, er zullen basisbanen komen voor langdurig werkzoekenden en iedereen krijgt recht op een baan. De belasting op werken en ondernemen zal meer op elkaar afgestemd worden als het aan D66 ligt. NSC wil het tarief van de inkomstenbelasting verlagen, D66 wil een lastenverlaging van de lage- en middeninkomens.
Wonen: Er moeten meer betaalbare woningen komen, vindt GL-PvdA, D66 is het daarmee eens. Wel wil deze partij de hypotheekrenteaftrek in stappen afschaffen, tot 2032. Een hypotheek moet makkelijker worden. NSC zoekt ook naar vernieuwing van de hypotheekmarkt, en wil bijvoorbeeld de omkeerhypotheek. Zij zou in D66 hiervoor een medestander kunnen hebben. In ieder geval zullen lage inkomensgroepen het meeste kunnen merken.
Pensioen: de nieuwe Pensioenwet lijkt te kunnen blijven. GL-PvdA heeft hiervan geen issue gemaakt tijdens de campagne, D66 wil na implementatie van de nieuwe Pensioenwet de keuzevrijheid van deelnemers verder uitbreiden en als NSC in deze coalitie meedoet lijken aanpassingen aan de nieuwe Pensioenwet meer voor de hand te liggen dan ‘uitfaseren’.
Vermogen: GL-PvdA wil het box-3 tarief van de inkomstenbelasting verhogen naar 49%, en wil een nieuwe belasting voor miljonairs, en verhuurders van woningen zwaarder aanpakken. D66 denkt ook in die richting: een aparte vermogensbelasting op vermogens boven 1 miljoen in box 2 en box 3. De belastingdruk op het vermogen zal toenemen.
Ondernemen: D66 wil de belasting op winst van ondernemers verhogen. GL-PvdA wil kleine- en groene ondernemers helpen. NSC wil meer toegang voor ondernemers tot non-bancaire financiering, wil administratieve lasten voor ondernemers verlagen, maar wil ook loondoorbetaling bij ziekte naar 1 jaar. Dit zal bij GL-PvdA en D66 niet een logische gedachte zijn. Om het maar eens voorzichtig uit te drukken.
Na het sluiten van de stembussen, het tellen van bijna 100% van de stemmen en de vele politieke commentaren en duidingen, is gepeild wat de meest logische coalitie zou zijn. De meeste mensen, ongeveer 40% (bron: Ipsos/NOS) hebben zich uitgesproken voor een kabinet over rechts. Als dat er komt, zal er gewerkt worden aan betaalbare woningen voor grote groepen in de samenleving (zowel koop- als huurwoningen), zal belastingverlaging een thema zijn voor werkenden en komt de nieuwe Pensioenwet hevig onder vuur te liggen. Wel moet er worden gezocht naar geld om de plannen uit te voeren. Komt er een kabinet over links, dan zal het vinden van geldpotjes misschien nog wel lastiger zijn. Hoe dan ook, de blik is (voorlopig?) op rechts.
Wat is van belang voor jouw situatie?
Welke coalitie er ook gevormd zal worden, er zal veel gaan veranderen. Financiële planning geeft je overzicht en inzicht in wat voor jouw situatie belangrijk is. Wil je meer weten ga dan eens in gesprek met een gecertificeerd financieel planner. Hij of zij kan jouw vragen beantwoorden en jou verder helpen.
